Երկկողմ հարաբերություններ

Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992թ. ապրիլի 3-ին:

Երկու պետությունների միջև առկա են սերտ դաշնակցային հարաբերություններ, որոնց բնորոշ է ամենաբարձր և բարձր մակարդակներով երկկողմ փոխայցերի և հանդիպումների ինտենսիվությունը:

Կնքվել է ավելի քան 200 համաձայնագիր, այդ թվում 1997թ. օգոստոսի 29-ի Բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության մասին պայմանագիրը:

Համաձայն 2000թ. սեպտեմբերի 26-ին ընդունված Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև XXI դար ուղղված դաշնակցային փոխգործակցության մասին հռչակագրի` հաստատվել է երկու երկրների ժողովուրդների միջև բարեկամությունը խորացնելու և ամրապնդելու վճռականությունը դաշնակցային լայն փոխգործակցության, բոլոր ոլորտներում կապերի ինտենսիվ խորացման, կովկասյան տարածաշրջանում և ամբողջ աշխարհում հաստատուն խաղաղության, կայունության և երաշխավորված անվտանգության ապահովման միջոցով:

Հանդիսանալով ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահներից մեկը՝ Ռուսաստանն իր ակտիվ մասնակցությունն է ցուցաբերում դրա շրջանակում տարվող կարգավորման գործընթացին:

Դինամիկ զարգանում են միջխորհրդարանական հարաբերությունները և շփումները օրենսդիր իշխանության ղեկավարների մակարդակով: Տարին երկու անգամ հաջորդաբար Հայաստանում և Ռուսաստանում անցկացվում են Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի և Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի միջև համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողովի նիստերը: Հանձնաժողովի վերջին նիստը կայացել է 2019թ. նոյեմբերի 6-ին Գյումրիում (նախորդը՝ 2019թ. հունիսի 27-28-ին Մոսկվայում):

Երկու երկրների արտաքին գործերի նախարարների միջև հանդիպումներն ու շփումները կրում են պարբերական բնույթ: Պլանային հենքի վրա անցկացվում են փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող տարբեր հարցերի շուրջ միջագնական խորհրդատվություններ:

Ակտիվ են շփումները գերատեսչական և տարածաշրջանային մակարդակներով:Հայաստանի բոլոր մարզերը ներգրավված են միջտարածաշրջանային համագործակցության ձևաչափում Ռուսաստանի ավելի քան 70 սուբյեկտների հետ, ինչը հայ-ռուսաստանյան փոխգործակցության կարևորագույն տարրերից մեկն է: Հայ-ռուսաստանյան միջտարածաշրջանային համաժողովները անցկացվում են 2011 թվականից: Յոթերորդ միջտարածաշրջանային համաժողովն անցկացվել է Երևանում 2018թ. հունիսի 29-ին:

Պաշտպանական ոլորտում հայ-ռուսաստանյան փոխգործակցությունն ուղղված է երկու պետությունների անվտանգության և Հարավային Կովկասում կայունության ապահովմանը: Հայաստանի տարածքում տեղակայված է ռուսաստանյան 102-րդ ռազմակայանը:

Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող Ռուսաստանի Դաշնության սահմանապահ զորքերի կարգավիճակի մասին 1992թ. սեպտեմբերի 30-ի պայմանագրի դրույթների իրականացման շրջանակներում Հայաստանում Ռուսաստանի ԱԴԾ սահմանապահ վարչությունը հայ սահմանապահների հետ համատեղ իրականացնում է Իրանի և Թուրքիայի հետ պետական սահմանի պաշտպանությունը: 2019թ. հունիսի 3-7 Երևանում անցկացվել է ՀՀ և ՌԴ միջև ռազմատեխնիկական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի 14-րդ նիստը: (նախորդները՝ 2018թ. հոկտեմբերի 1-5 Մոսկվայում և 2017թ. սեպտեմբերի 5-8 Երևանում)

2015 թվականից Երևանում գործում է Մ.Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի մասնաճյուղը: Հայ-Ռուսական (Սլավոնական) Համալսարանում և Հայաստանում գործող ռուսաստանյան բուհերի 6 մասնաճյուղերում ուսանում է շուրջ 5.5 հազ. ուսանող:

2017թ. հոկտեմբերի 7-ին Երևանում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին 2-րդի ներկայությամբ կայացել է Ռուս ուղղափառ նոր եկեղեցու հանդիսավոր բացումը:

Ռուսաստանում բնակվում է ամենամեծ հայ համայնքը: Ռուսաստանում 2010թ. անցկացված մարդահամարի համաձայն, ՌԴ տարածքում բնակվում է ավելի քան 1 մլն 182 հազ հայ: Փորձագիտական գնահատականներով, Ռուսաստանում հայ համայնքի թիվը ներկայումս գերազանցում է 2.5 մլն մարդ: Ռուսաստանում գործում են մի շարք համայնքային կառույցներ, որոնցից ամենախոշորն է «Ռուսաստանի հայերի միությունը»:

Առևտրատնտեսական կապեր

Ռուսաստանը Հայաստանի կարևոր արտաքին տնտեսական գործընկերն է:

Կանոնավոր գործում է Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովը: Հանձնաժողովի 19-րդ նիստը կայացել է Մոսկվայում 2019թ. ապրիլի 4-ին (նախորդ, 18-րդ նիստը՝ Երևանում 2018թ. փետրվարի 20-ին): 2020թ. հանձնաժողովի նիստ չի կայացել COVID-19 համաճարակի պատճառով: 2020թ. հունիսի 23-ին տեսակոնֆերանսի ձևաչափով կայացել է Հանձնաժողովի հայաստանյան և ռուսաստանյան մասերի նախագահներ՝ ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի և ՌԴ կառավարության նախագահի տեղակալ Ալեքսեյ Օվերչուկի հանդիպումը:

Ռուսաստանը Հայաստանի տնտեսությունում արտասահմանյան գլխավոր ներդնողն է: 1991 թվականից կապիտալ ներդրումները կազմում են գրեթե 2.4 մլրդ ԱՄՆ դոլար:

Տարբերակվող կառուցվածքով տարբերվող ռուսական հիմնական ներդրումները ուղղված են էներգետիկ, բանկային, լեռնամետալուրգիական, շինարարության, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտներ:

Հայաստանի և Ռուսաստանի Դաշնության միջև առևտրաշրջանառության ծավալները (հազ. ԱՄՆ դոլար)

	Արտաքին առևտրաշրջանառություն	Արտահանոմ	Ներմուծում (ըստ արտահանող երկրի)	Ներմուծում (ըստ ապրանքի ծագման երկրի)
2020	2 155 126.5 (-3.5%)	675 993.8 (-9%)	1 638 031.5 (-0.7%)	1 479 132.7 (-0.7%)
2019	2 213 082.8 (+14.9%)	734 538.4 (+10.3%)	1 636 125.3 (+17.1%)	1 478 544.4 (+17.4%)
2018	1 924 443.8	666 501.7	1 394 217.7	1 257 942.1
2017	1 712 912.8	541 582.6	866 643.7	1 171 330.2
2016	1 358 306.1	374 470.7	730 000.0	983 835.4
2015	1 173 971.8	225 927.2	645 954.8	948 044.6
2014	1 431 126.2	308 250.2	800 605.5	1 122 876.0
2013	1 445 399.2	334 499.1	881 308.5	1 110 900.1
2012	1 336 525.3	279 109.0	779 942.8	1 057 416.4

Այցեր Ռուսաստան

2021թ. փետրվարի 17	ԱԳ նախարար Արա Այվազյան (աշխատանքային այց)
2021թ. հունվարի 11	ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (աշխատանքային այց)
2020թ. դեկտեմբերի 7	ԱԳ նախարար Արա Այվազյան (աշխատանքային այց)
2020թ. հոկտեմբերի 21	ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյան (աշխատանքային այց)
2020թ. հոկտեմբերի 12-13	ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյան (պաշտոնական այց)
2019թ. դեկտեմբերի 20	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Սանկտ Պետերբուրգ, Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստ, ԱՊՀ մասնակից-պետությունների ղեկավարների ոչ պաշտոնական հանդիպում)
2019թ. հոկտեմբերի 25	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Մոսկվա, Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստ)
2019թ. հունիսի 6	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Սանկտ Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական ֆորում)
2019թ. փետրվարի 25-27	Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյան
2019թ. հունվարի 25	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (ԵԱՏՄ կառույցներում ՀՀ նախագահության ստանձնում)
2018թ. դեկտեմբերի 27	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան
2018թ. դեկտեմբերի 6	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Սանկտ Պետերբուրգ, Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստ)
2018թ. սեպտեմբերի 8	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան
2018թ. հուլիսի 27	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Սանկտ Պետերբուրգ, Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստ)
2018թ. հունիսի 13-14	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Մոսկվա, Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստ)
2018թ. հունիսի 6-7	ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյան
2018թ. հունիսի 4-5	Ազգային ժողովի նախագահ Արա Բաբլոյան
2018թ. մայիսի 14	Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան (Սոչի, Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստ)

Այցեր Հայաստան

2020թ. նոյեմբերի 21	Միջգերատեսչական պատվիրակության այց
2020թ. հոկտեմբերի 9	Կառավարության նախագահ Միխայիլ Միշուստին (Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստ)
2019թ. նոյեմբերի 10-11	ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրով (պաշտոնական այց)
2019թ. հոկտեմբերի 1	Նախագահ Վլադիմիր Պուտին
2019թ. ապրիլի 29-30	Կառավարության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդև (Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստ)

Թարմացվել է առ 17.02.2021.

ՀՀ ԱԳՆ
պաշտոնական կայք

Երկքաղաքացիություն

Էլեկտրոնային վիզա

Արտոնագրի ձևեր